Servaas schoone

Servaas was beeldend kunstenaar en werkzaam in Hoorn. Internationaal werd hij bekend met zijn videowerk maar vooral door zijn Int. Fi$h handel Servaas & Zn. Holland.

Als kunstenaar was hij autodidact en zei daarover “Alles wat ik op een academie leer hoef ik nu niet meer af te leren.”

Natuurlijk begon hij met schilderen maar doorliep op zijn eigen wijze met zeven mijl laarzen de ‘kunstgeschiedenis’. Zijn eerste werk was te zien in de Boterhal in Hoorn waar een recensent schreef dat we nog veel van Servaas zouden horen. Een aantal vroege werken zijn in deze expositie te bewonderen.

Een bijzondere eigenschap van Servaas was dat hij na eenmaal succes met zijn werk er alweer snel genoeg van had. Hij gooide alles weer over een andere artistieke boeg en ging van schilderen over op video en later weer naar video-installaties. Zijn video werk kreeg via Monte Video (nu LIMA) internationale bekendheid en werd gekenschetst door eenvoud, dynamiek en humor. Op deze expositie te zien als voorbeeld Watercolors waar geen videocamera aan te pas kwam en Fish from Holland, een blik witte bonen in tomatensaus met een lullig getekende haai en de sound van de trailer van Jaws op de achtergrond. Servaas vond uiteindelijk de monitor voor zijn video ideeën te beperkt en begon te knutselen aan video-installaties. Hierbij werd het signaal van geluid of beeld omgezet in perslucht waarmee vervolgens een veertje, stalen sculpturen en zelfs de toeschouwers in beweging werden gebracht. De minimalistische installatie Pfft kreeg overal grote bekendheid en is een mooi voorbeeld van de eenvoud van zijn werk. Who is Afraid of Video (aangekocht door het Stedelijk) is een video installatie waar het passieve kijkgedrag van de mensen becommentarieerd wordt. De soms schokkende televisie beelden sturen een zweep aan die d.m.v. perslucht wild om zich heenslaat en het publiek letterlijk kan raken.

In de jaren tachtig richtten een aantal kunstenaars bedrijven op als vorm van kunst bekend als ‘Business Art’ waarbij het zaken doen zelf deel van het artistiek concept werd. Jeff Coons werkte op Wallstreet, Ingold startte Ingold Airlines, een andere kunstenaar begon de Banca di Oclahoma maar Servaas hield nu een maal van

vis en zette een visbedrijf op Int Fi$handel Servaas & Zn. Hij bracht tal van vis gerelateerde producten op de markt zoal ingeblikte vislucht in verschillend formaat die veelal in stapels aan tal van musea en particulieren werden verkocht en die Servaas tot zijn franchise of filialen rekende. Meer industrieel geproduceerde producten vonden aftrek zoals visparfum ‘Eau de Poisson’, Fish bier en zelfs haring ‘Art is what you eat’ werd uitgevent op de grootste kunstbeurs van Europa, in Keulen. Zijn werk leidde tot grote controverse en veel hilariteit en als geen ander wist hij daarmee de media te bespelen.

Servaas gaf les aan de kunstacademie ArtEZ in Arnhem en leidde zijn studenten op tot ondernemende kunstenaars. Hij was initiatiefnemer van het BAS-project (Business Art Stageplan) waarbij kunstenaars stage liepen bij tal van bedrijven, van bakker tot kapper. Het mes sneed daarbij aan twee kanten; bedrijven leerden door de kunstenaar met andere ogen naar hun producten kijken en de student leerde iets over bedrijfsvoering. Zijn maatschappelijke betrokkenheid resulteerde in de instelling van de Milieu kunstprijs waarbij b.v. Mazda een ‘oorkonde’ toegekend kreeg voor de ontwikkeling van energiezuinige auto’s. Samen met een aantal gevangenissen ontwikkelde hij het programma NPI, nieuw positief initiatief waar de gevangenen in een vroeg stadium begeleid werden naar een nieuw leven na hun detentie.

Begin jaren negentig bemachtigde Servaas het

kunsteigendomsrecht van alle wereld zeeen waarmee hij de zee tot kunst verhief. Met de campagne de zee huilt vestigde hij zo de aandacht op de vaak deplorabele conditie van de zee en kon men de actie steunen door een deel van de zee te kopen.

In Maart 2001 nu twintig jaar geleden overleed Servaas. Zijn zoon Wessel heeft het bedrijf Int Fish-handel van Servaas voortgezet en is mede initiatiefnemer van deze expositie.